کۆی دەنگەکان
6
شێخ سەعیدی پیران
شیخ سەعید ساڵی 1865 لە ناوچەی پاڵوو له باكووری كوردستان لەدایكبووە.
ساڵی 1865 له ناوچه‌ی پاڵوو لە خارپێت له‌دایكبوو
یه‌كێك بوو له شێخه‌كانی ته‌ریقه‌تی نه‌قشبه‌ندی
له شاری خنیس خوێندنی ئایینی ته‌واوكرد
سه‌رۆكی كۆمه‌ڵه‌ی سه‌رخۆبوونی كوردستان بوو
له‌گه‌ڵ چه‌ند په‌رله‌مانتارێكی كوردی هاوڕێی بڕیاری هه‌ڵگیرسانی شۆڕشیان دا
ئامانجی هه‌ڵگیرسانی شۆڕش سه‌ربه‌خۆیی كوردستان بوو
ساڵی 1924 یاداشتنامه‌یه‌كی بۆ كۆمه‌ڵه‌ی نه‌ته‌وه‌كان نارد
رۆژی 13ـی شوبات به‌كۆنترۆڵكردنی لیجێی ئامه‌د شۆڕشی ده‌ستپێكرد
به‌شێكی شاری مێردینیان كۆنترۆڵكرد
له گه‌مارۆی ئامه‌د شكستیان هێنا
ساڵی 1925 له سێداره‌درا
پێگەی کۆمەڵایەتی، زیرەکی و لێھاتوویی شێخ سەعید، هۆكاری سەرەکی بوون بۆئەوەی کۆمەڵەی سەرخۆبوون پەیوەندییەکی راستەوخۆ و پتەو بە شێخەوە بکات.
سه‌ره‌تا بڕیاردرا یاداشتێک دەربارەی پشتگیری نەتەوەی کورد بۆ کۆمەڵەی نەتەوەکان بنێرن. دواتر بۆ به‌ده‌ستهێنانی پشتگیری و پاڵپشتیی له سه‌رۆكهۆزه‌كانی دیكه‌ی کوردی باشوور و رۆژئاوا و رۆژهەڵاتی کوردستان سه‌ردانی هەندێک لەو پارچانەی كوردستانی کرد و ماوه‌ی ساڵێكیش خه‌ریكی ئامادەکاری بوو بۆ راپه‌ڕین.
له سه‌ره‌تای مانگی ئادار و دوای شه‌ڕێكی قورس، هێزه‌كانی شكان و 26 له هاوڕێ تێكۆشه‌ره‌كانی له مه‌یدانی ده‌ریاچه‌ی ئامه‌دی باكووری كوردستان له‌لایه‌ن حكومه‌تی ئەوکاتەی توركیا به‌تۆمه‌تی یاخیبوون و دژایه‌تیكردنی ده‌وڵه‌تی كۆماری توركیا و ده‌ستپێكردنی شۆڕش له سێداره‌دران.
تاوه‌كو ئێستاش شوێنی گۆڕه‌كانیان نادیاره و ته‌نیا له ئه‌رشیفه نهێنییه‌كانی ده‌وڵه‌تی توركیادا ماوه‌ته‌وه. سه‌رباری ئه‌وه‌ی سیاسه‌تڤانان و كه‌سایه‌تییه‌كانی كورد به‌رده‌وام داوای ئاشكراكردنی شوێنی گۆڕه‌كانیان و ناشتنیان ده‌كه‌ن، به‌ڵام هیچ كاتێك وه‌ڵامیان نه‌دراوه‌ته‌وه.
